Trong khoảng thời gian ổn định sự nghiệp bằng nghề ca sĩ và củng cố lại sự nghiệp tại các câu lạc bộ underground ở New York, Gaga quyết định cho ra mắt album phòng thu đầu tay của cô mang tên The Fame.[5] Bàn về tiêu đề của album và chủ đề mà album nói tới, Gaga giải thích:

Trong một cuộc phỏng vấn với đài MTV UK, Gaga khẳng định rằng cô đã dành hai năm rưỡi để thực hiện album và album đã được hoàn thành vào tuần đầu tiên của tháng 1 năm 2008.[7] Ngoài việc viết lời cho các ca khúc trong album, Gaga còn đảm nhiệm luôn trọng trách phối nhạc cho chúng với sự hỗ trợ của nam nhà sản xuất thu âm RedOne.[6] Gaga đã miêu tả ca khúc "Just Dance" trong album là một bài hát vui nhộn, tác động đến tâm lý người nghe, có khả năng lôi cuốn những người đang phải trải qua thời kì khó khăn trong cuộc sống.[8] "LoveGame", ca khúc thứ hai, được sáng tác dựa trên cảm hứng lấy từ tình yêu của Gaga dành cho một anh chàng cô gặp trong một hộp đêm. Cô thích anh đến nỗi muốn bày tỏ với anh rằng cô rất muốn "cưỡi" trên cây "gậy" disco (gậy ở một đầu có gắn nguồn sáng)[note 1] của anh ta. Bài hát có thời lượng 4 phút và sở hữu một đoạn hook[note 2] liên quan đến cây "gậy" disco.[9] Ca khúc tiếp theo, "Paparazzi", có thể được hiểu theo nhiều ý nghĩa. Gaga từng trả lời trong một cuộc phỏng vấn của website About.com, bài hát xoay quanh sự thèm khát danh tiếng và tình yêu của nữ ca sĩ. "Paparazzi" về cơ bản là một bài hát về tình yêu, đã làm dấy lên nhiều câu hỏi từ giới truyền thông với nội dung liệu rằng con người ta có thể sở hữu cả tình yêu lẫn danh tiếng được không.[10]

Gaga sáng tác ca khúc "Poker Face" dựa trên cảm hứng từ những người bạn trai đam mê cờ bạc của mình và đồng thời từ những kinh nghiệm cá nhân về người lưỡng giới, với một số câu hát nói về niềm mê thích phụ nữ trong khi đang hưởng khoái lạc với đàn ông, từ đó thể hiện "khuôn mặt lãnh đạm" của cô.[11][12] Ca khúc "Boys Boys Boys" nằm trong album, được cho là lấy cảm hứng từ ca khúc "Girls, Girls, Girls" của ban nhạc Mötley Crüe của Mỹ. Gaga giải thích rằng cô muốn sáng tạo một phiên bản nữ tính của ca khúc gốc. "Beautiful, Dirty, Rich" thì lại tập trung mô tả quãng thời gian nữ ca sĩ tự khám phá bản thân, sống và làm việc tại khu phố Lower East Side và trải nghiệm thuốc phiện và ăn chơi tiệc tùng. Ca khúc kế tiếp, mang tựa đề "Eh, Eh (Nothing Else I Can Say)" thì nói về chuyện chia tay với bạn trai và đang trên đường tìm một người thay thế. "Brown Eyes", một ca khúc do Gaga sáng tác với cảm hứng lấy từ ban nhạc rock người Anh Queen, là bài hát dễ động làm người nghe xúc động nhất trong album (theo lời Gaga miêu tả).[6]

Gaga sau đó làm rõ hơn về những ý tưởng đằng sau album này, cũng như các nguồn cảm hứng và những gì cô thấy được từ album. Cô tin rằng thứ quan trọng nhất không hiện hữu trong thế giới nhạc pop lúc bấy giờ là sự kết hợp giữa hình tượng của nghệ sĩ và âm nhạc của họ. Cô đã hòa hợp những loại hình nghệ thuật sân khấu trong các buổi biểu diễn trực tiếp các ca khúc trong album. Nữ ca sĩ hy vọng mọi người sẽ thêm chú ý với nghệ thuật trình diễn, thứ mà cô đang cố gắng giúp cho nó "hồi sinh" thông qua album và âm nhạc của cô. Theo lời Gaga, âm nhạc của album đã giúp mang nghệ thuật trình diễn tới với người nghe nhạc.[13] Nữ ca sĩ từng chia sẻ: